Ngày Tết là dịp quan trọng nhất trong năm của người Việt Nam, đánh dấu sự khép lại của năm cũ và mở ra một năm mới đầy hy vọng. Bên cạnh việc trang hoàng nhà cửa, chuẩn bị những mâm cỗ đặc biệt, việc làm bánh chưng – món ăn truyền thống của dân tộc Việt Nam trong những ngày Tết đang trở thành nét văn hóa đặc trưng của người Việt. Bánh chưng được làm từ những nguyên liệu đơn giản như gạo nếp, thịt lợn, đậu xanh và lá dong, nhưng để có được bánh chưng đúng vị, đúng hình dáng, người làm bánh phải tuân thủ rất nhiều bước và yếu tố kỹ thuật. Trong bài viết này, nguyenlieunauan.net sẽ chia sẻ với các bạn cách gói bánh chưng vuông, xanh, dẻo thơm cho ngày Tết.
Giới thiệu về bánh chưng
Bánh chưng là một món ăn truyền thống của người Việt trong dịp Tết Nguyên đán. Đây là một loại bánh hình vuông, được bọc bởi lá chuối và có nhân gồm một lớp gạo nếp xanh và một lớp mỡ mỡ thịt mặn. Bánh chưng được coi là biểu tượng của sự thịnh vượng và may mắn.
Quá trình làm bánh chưng rất công phu và tốn nhiều thời gian. Nguyên liệu chính là gạo nếp xanh, mỡ heo, thịt nạc, hành lá và gia vị như muối, tiêu. Gạo nếp xanh được ngâm trong nước từ trước đó để mềm, sau đó trộn với gia vị và xếp lớp lên lá chuối. Lớp mỡ heo và thịt nạc đã được ướp gia vị cũng được xếp lên trên lớp gạo nếp. Tiếp theo, bánh được gói kín và buộc chặt bằng rễ tre.
Sau quá trình chuẩn bị, bánh chưng được hấp trong nồi nước sôi từ 10 đến 12 tiếng, đảm bảo bánh chín mềm và nhân thịt thơm ngon. Một khi bánh chưng đã chín, nó có màu xanh đẹp mắt và mùi thơm lan tỏa khắp không gian.
Bánh chưng thường được ăn kèm với nước mắm pha chua ngọt, hành lá và rau sống như giá đỗ, rau thơm. Món ăn này không chỉ mang lại hương vị độc đáo mà còn có giá trị tượng trưng cao, thể hiện lòng biết ơn và kính trọng tổ tiên.
Bánh chưng là một món ăn quan trọng trong truyền thống văn hóa ẩm thực của người Việt. Nó không chỉ tạo nên sự đoàn kết và gắn kết trong gia đình mà còn là niềm tự hào về nguồn gốc và truyền thống dân tộc.
Bánh chưng xanh là món ăn truyền thống, quen thuộc, gắn liền với bao thế hệ con người
Cách gói bánh chưng ngày Tết đẹp, nhanh, đơn giản nhất
Nguyên liệu
- Gạo nếp cái hoa vàng
- Đậu xanh đã đãi vỏ
- Thịt mỡ
- Tiêu xay, muối
- Lá dong/ lá chuối
- Lạt buộc
Các bước gói bánh
Chuẩn bị nhân (đậu xanh, thịt, lá, gạo nếp)
Để làm bánh chưng, trước tiên chúng ta cần chuẩn bị các loại nhân, bao gồm đậu xanh, thịt, lá dong và gạo nếp.
Để làm nhân đậu xanh, chúng ta cần ngâm đậu xanh trong nước khoảng 4-6 tiếng cho đậu mềm, sau đó đem đậu đun sôi với nước và một ít muối khoảng 15 phút cho đậu chín. Sau đó, xay đậu xanh đến khi nhuyễn, cho vào chảo đảo với đường, dừa và một ít dầu ăn. Đảo đều cho đến khi đậu xanh và các thành phần khác kết hợp vào nhau và có được một hỗn hợp đậm đà.
Đối với nhân thịt, chúng ta cần chọn loại thịt nạc mềm, cắt thành từng miếng nhỏ rồi ướp với muối, hạt tiêu và tỏi băm nhuyễn khoảng 2-3 tiếng để gia vị thấm vào thịt. Sau đó, cho thịt vào nồi đun sôi với nước, hành, tiêu, đường và một ít dầu ăn, đảo đều cho thịt chín và thấm đều gia vị.
Nhân lá dong được làm từ lá dong tươi, rửa sạch và ngâm nước muối khoảng 2-3 giờ cho lá đỡ cứng. Sau đó, xào tỏi với hành, đem thịt xay, nấm hương, nấm rơm, đậu hủ, tôm khô xay, dầu hào và nước mắm cho vào chảo đảo đều cho thấm gia vị. Khi nồi hỗn hợp này cạn nước, thêm lá dong đã ngâm vào đảo đều cho các thành phần kết hợp vào nhau.
Cuối cùng, để làm nhân gạo nếp, chúng ta cần nấu gạo nếp cho đến khi chín nhưng vẫn còn hơi cứng. Sau đó, cho gạo nếp vào chảo đảo với một ít dầu hào, nước mắm, tiêu, đường và hành phi. Khi đang đảo đều, chúng ta có thể thêm một ít nước dừa để hỗ trợ cho gạo nếp không bị khô. Đảo đều cho đến khi gạo nếp và các thành phần khác kết hợp vào nhau và có được một hỗn hợp đậm đà.
Gói bánh
Gói bánh chưng không cần khuôn
Bước 1: Dùng 2 lá dong xếp vuông góc có mặt úp xuống dưới. Dùng 2 lá dong khác xếp vuông góc đặt lên trên và có mặt ngửa lên (như hình bên dưới). Sau đó, cho 1 chén gạo nếp vào giữa lá.
Bước 2: Tiếp tục cho ½ chén đậu xanh vào giữa phần nếp và xếp thịt mỡ lên. Sau đó, xúc thêm ½ chén đậu xanh phủ lên thịt mỡ. Cuối cùng, bạn cho 1 chén nếp vào bao kín phần đậu và thịt.
Bước 3: Gấp lá dong theo thứ tự phải trái trước, trên dưới sau. Làm lần lượt cho từng lớp lá dong. Chú ý, ở phần trên và dưới, bạn nên dùng 2 ngón tay bóp lá dong vào trong rồi gập lại.
Bước 4: Bánh chưng sau khi được gói lá, bạn dùng lạt buộc để cố định bánh. Tùy vào kích thước bánh mà bạn có thể dùng 4 hoặc 6 lạt buộc.
Gói bánh chưng bằng khuôn
Bước 1: Xếp 4 lá dong tương tự như bước 1 của cách gói bánh chưng không dùng khuôn. Đặt khuôn trong vào giữa lá và gói khuôn lại. Ở bước này, bạn không cần gói quá kỹ, chỉ cần gấp các đầu lá dong lại để bao chặt khuôn trong và tạo nếp là được.
Bước 2: Đặt khuôn trong vào khuôn ngoài, điều chỉnh đến khi thấy lá dong được tạo hình vuông vức, bạn mở lá và lấy khuôn trong ra.
Bước 3: Cho nếp, đậu xanh, thịt mỡ lần lượt vào khuôn và gói như cách trên.
Bước 4: Sau khi gói xong, bạn dùng tay giữ chặt bánh và tiến hành lấy khuôn ngoài ra và bắt đầu buộc lạt.
Cách luộc bánh ngon, rền không nát
Đặt bánh chưng thẳng đứng, khít vào nồi.
Cho nước vào ngập mặt bánh. Tiếng hành luộc từ 10 – 12 tiếng. Chú ý trong quá trình nấu, bạn phải giữ mực nước luôn ngập mặt bánh và lửa cháy đều.
Bánh sau khi nấu xong, lấy ra cho vào nước lạnh, lau sạch và đặt lên mâm, để chỗ thoáng mát.
Bánh được xếp thẳng đứng, khít trong nồi.
Yêu cầu thành phẩm và thưởng thức
Bánh chưng khi hoàn thành cần có màu xanh đậm, mùi thơm ngào ngạt của lá dứa và gạo nếp, vị mặn của thịt heo, đậu xanh. Khi ăn, lớp vỏ bánh vừa dẻo vừa thơm, nhân bên trong thơm ngon, mềm và không bị khô.
Để thưởng thức bánh chưng, ta có thể dùng dao cắt bánh thành từng miếng vừa ăn, sau đó ăn kèm với mắm tôm hoặc nước mắm pha chua ngọt. Bánh chưng cũng có thể được ăn với các loại rau sống như rau thơm, rau húng, rau răm hoặc dưa leo. Bánh chưng thường được dùng trong các bữa tiệc, dịp lễ tết và cũng là một món quà tặng ý nghĩa.
Một số lưu ý
- Lựa chọn các nguyên liệu tươi, sạch, chất lượng tốt để đảm bảo bánh chưng được thơm ngon và an toàn cho sức khỏe.
- Khi gói bánh, cần chú ý đến độ dày, kích thước của lá dong để bánh không bị rách hoặc nứt.
- Khi đóng bánh, cần chắc chắn rằng các phần nhân bên trong đều đặn và không quá nhiều để bánh chưng không bị bể khi nấu.
- Sau khi gói xong, cần dùng chỉ bông để buộc chặt bánh chưng để đảm bảo bánh được nấu chín đều và không bị nước vào bên trong.
- Khi nấu bánh, cần kiểm tra thường xuyên để đảm bảo nước luôn đủ mức và bánh được nấu chín đều.
- Sau khi nấu xong, cần để bánh chưng nguội hoàn toàn trước khi bóc lá và thưởng thức.
Một số cách gói bánh khác
Bánh chưng nếp cẩm
Để làm bánh chưng nếp cẩm, người ta thay thế gạo nếp trắng bằng gạo nếp cẩm để làm lớp ruột bánh có màu tím đẹp mắt. Còn các bước cơ bản để làm bánh chưng như chuẩn bị lá dong, nhân (đậu xanh, thịt, nấm, sốt) và gói bánh giống như bánh chưng truyền thống.
Sau khi gói bánh xong, bạn nên luộc bánh trong nước sôi khoảng 8-10 tiếng để bánh chín đều, giữ được hình dáng và độ giòn dẻo. Sau đó, bạn có thể dùng dao sắc để cắt bánh thành từng miếng vừa ăn và thưởng thức.
Bánh chưng nếp cẩm có mùi thơm đặc trưng của lá dong, mùi vị ngọt thanh của gạo nếp cẩm, đậu xanh và thịt nướng. Bánh chưng nếp cẩm thường được ăn kèm với nước mắm pha chua ngọt, rau sống và trái cây để tạo thành một bữa ăn đầy đủ chất dinh dưỡng và hương vị đậm đà.
Bánh có màu tím đẹp mắt.
Bánh chưng chay
Việc lựa chọn bánh chưng chay không chỉ đảm bảo sức khỏe mà còn phản ánh một phong cách sống lành mạnh và tôn trọng môi trường. Đặc biệt, việc tự tay làm bánh chưng chay cũng giúp bạn tận hưởng những giây phút thư giãn trong không khí trang trọng của ngày tết và cùng gia đình thưởng thức một món ăn truyền thống đầy ý nghĩa. Hãy thử làm bánh chưng chay và cảm nhận sự thanh tịnh và sự đậm đà của nét văn hóa ẩm thực Việt Nam truyền thống.
Món bánh thanh đạm phù hợp với những ai không thích nhiều dầu mỡ.
Bánh chưng gù
Những chiếc bánh chưng gù đặc trưng của vùng đất Hà Giang chắc chắn sẽ mang lại cho thực khách những trải nghiệm thú vị về văn hóa ẩm thực của vùng cao nguyên phía Bắc. Với hương vị đặc biệt, hình dáng tinh tế và ý nghĩa sâu sắc, bánh chưng gù đã trở thành một trong những món ăn đặc sản không thể thiếu trong những dịp lễ tết của người dân vùng núi.
Bánh chưng gù nhỏ nhắn nhưng hấp dẫn.
Bánh chưng gấc
Ngoài hương vị ngọt ngào, thơm nức của nhân gấc được tẩm ướp kỹ càng, màu sắc đỏ rực rỡ của vỏ bánh cũng là điểm nhấn cho bàn tiệc Tết đầy sắc màu. Bạn có thể cắt bánh chưng gấc thành từng lát mỏng và trang trí trên đĩa hoặc khay tráng miệng để thêm phần hấp dẫn cho mâm cỗ. Bánh chưng gấc cũng là món quà tặng ý nghĩa để gửi đến gia đình, bạn bè trong dịp Tết đến xuân về.
Bánh chưng gấc có màu sắc bắt mắt mang ý nghĩa của sự may mắn.
Bánh chưng cốm
Ngoài những loại bánh chưng truyền thống như bánh chưng nếp cẩm, bánh chưng chay hay bánh chưng gấc, bánh chưng cốm là một sự lựa chọn độc đáo và thú vị để đổi vị cho mâm cỗ Tết. Với hương vị thơm ngon đặc trưng của cốm, nhân bánh được chế biến đậm đà, bùi béo và hài hòa, bánh chưng cốm là món ăn truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa của người Việt Nam. Hãy thử làm bánh chưng cốm cho mâm cỗ của mình để mang đến một mùa Tết trọn vẹn và ấm áp hơn cho gia đình và bạn bè.
Bánh chưng cốm có mùi thơm nồng nàn của thức quà mùa thu.
Bánh chưng ngũ sắc
Bánh chưng ngũ sắc thực sự là món ăn đậm chất truyền thống Việt Nam với sự kết hợp tinh tế giữa hương vị và màu sắc. Mỗi miếng bánh mang một sắc thái riêng, tượng trưng cho ngũ hành vốn là những yếu tố cơ bản trong văn hóa phương Đông. Với lớp nếp được tẩm bằng các loại thực phẩm khác nhau như gấc, lá dứa, mè đen, đậu xanh, thịt heo hay cá, bánh chưng ngũ sắc mang đến cho người thưởng thức cảm giác thú vị, độc đáo và tràn đầy sức sống. Đây thực sự là món ăn không thể thiếu trong bữa cỗ của gia đình Việt trong dịp Tết.
Đây là món bánh độc đáo với nhiều màu sắc tượng trưng cho ngũ hành.
Bánh chưng nhân cá hồi
Nhiều người cho rằng bánh chưng thì không thể thiếu thịt heo, tuy nhiên bạn sẽ phải bất ngờ với phiên bản bánh chưng nhân cá hồi siêu đặc biệt, vừa thơm ngon, vừa lạ miệng. Đây cũng là món bánh được nhiều người yêu thích dùng để làm quà Tết.
Bạn sẽ phải bất ngờ với món bánh chưng thay thịt mỡ bằng cá.
Bánh chưng chiên
Nếu bạn muốn ăn bánh chưng và yêu thích sự giòn nóng thì hãy thử món bánh chưng chiên mới lạ, hấp dẫn. Bánh chưng chiên thường được ăn kèm với dưa chua, chả lụa, rưới thêm chút xì dầu là ngon hết ý.
Bánh chưng chiên có độ giòn, cứng hấp dẫn.
Bánh chưng Tày
Bánh chưng Tày có màu đen đặc biệt, được gói theo hình trụ dài như bánh tét của người miền Trung và Nam. Người con gái người Tày trước khi về nhà chồng sẽ được mẹ dạy Cách Gói Bánh Chưng này sao cho đẹp, ngon, khi bóc ra lạt gói phải hằn đều lên thân bánh. Đây là món bánh truyền thống của người Tày nên khi chế biến sẽ tuân theo những nguyên tắc riêng.
Màu đen của bánh chính là điểm đặc biệt khiến thực khách chú ý đến món bánh chưng này.
Kết luận
Việc làm bánh chưng truyền thống không chỉ là một nét văn hóa đặc trưng của người Việt mà còn mang trong mình những giá trị tinh thần cao đẹp, gắn kết tình cảm gia đình và thể hiện lòng biết ơn đối với tổ tiên. Qua bài viết này, nguyenlieunauan.net hy vọng đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về cách gói bánh chưng vuông, xanh, dẻo thơm cho ngày Tết và cũng mong rằng bài viết này sẽ giúp ích cho các bạn trong việc tự làm bánh chưng truyền thống tại nhà. Hãy thử và trải nghiệm cảm giác hạnh phúc khi được tận tay làm ra những chiếc bánh chưng thơm ngon và đúng chuẩn truyền thống để mang đến cho gia đình những khoảnh khắc đáng nhớ trong những ngày Tết sắp tới.
